هەولێر لە گەشتەکەی (المنشیء البغدادی):-(*)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ناوی ( محمەد کوری سەید ئەحمەد حوسەینیی)ە ، کەسێکی ئێرانیە بە ( المنشیء البغدادی) ناسراوە ، لەسەر دەمی ( داود پاشا ) لە بەغداد فەرمانبەر بووە لە قونسڵگەری بریتانیا ،لە ساڵی ١٨٢٠ لەگەل میستەر ریچ گەشتیک بۆ کوردستان دەکات و بیرەوەری خۆی تۆمار دەکات و دەربارەی هەولێر نووسیوەتی :-
لە ئاڵتون کۆپری بۆ ( ئەربل) (٨) فرسەخە ، لەو رێگایەدا کوردەکانی ( دزدی) (**)
کە ژمارەیان ١٠٠٠ ماڵێک دەبێ ، ئەوانە بەزیانن و لەناویان سوارە و پیادە هەیە  و کاریان دزی کردنە .
ئەربل ویلایەتێکی کۆنە ، ئاوی کەمە ، سەردەمێک جۆگە ئاوی بۆ دەهات ، بەڵام ئێستا تێکچووە ، لەسەر گردێکی بڵند دروست کراوە ، ژمارەی ماڵەکانی ١٠٠٠ ماڵ دەبێ ، لە دەرەوەی قەڵاکەش چوار هەزار ماڵ هەیە ، زمانی ئاخاوتنی خەڵکەکە کوردی و تورکییە ، ئەربل باغ و بیستانی نیە ، کشتوکاڵی تری زۆرە ، مێوەجاتی لە چیاکانی ئامێدی (***) بۆ دێت ، مزگەوتێکی کەڵاوەی لێیە ، منارەکەی لەدەرەوەی شار دیارە و زۆر بەرزە ، دوو پلیکانی هەیە ، یەکێک بۆ سەرکەوتن و ئەویتر بۆ دابەزین .
ئەربل لە گوندی عەنکاوە ٣ فەرسەخ (١) دوورە و ئەو گوندە ٣٠٠ ماڵی دیانی لێیە فەرمانرەوای گوندەکە لە خۆیانە .
دەشتی هەولێر بە درێژی ١٢ فەرسەخ و پانی ٦ فەرسەخە و خاکەکەی دەشتێکی ساکارە و لە ئەربل مێوانخانە نییە ، خەڵکەکەش مەزهەبیان شافعییە .
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
*) ئینسکلۆبیدیای هەولێر /ل ١٩٣٤ /هەولێر لەگەشتەکەی (المنشیء البغدادی)/  هۆشیار محەمەد ئەمین کۆیی/ لەبڵاوکراوەکانی دەزگای چاپ و بڵاوکردنەوەی بەدرخان ٢٠٠٩
**) مەبەستی عەشیرەتی دەزەیی یە .
***) راستیەکەی شەقلاوەیە.
١) فەرسەخ ٣ میلە نزیکەی ٥٥ کیلۆمەتر و بە پیادە یەک کاتژمێر دەبێ.

أعجبنيعرض مزيد من التفاعلات

تعليق